Με αφορμή έγκληση για συκοφαντική δυσφήμηση που κατατέθηκε πρόσφατα από μεγάλο δήμο του Πειραιά, κατά εγνωσμένου κύρους αυτοδιοικητικής ηλεκτρονικής εφημερίδας του χώρου (..) με αφορμή την ακριβή καταγραφή των διαλαμβανομένων στο δημοτικό συμβούλιου του εν λόγω δήμου ,μου έρχεται στο μυαλό μια αμερικάνικης κοπής και εν τω μεταξύ διεθνής πρακτική που τελευταία έχει έρθει στη χώρα μας απειλώντας άμεσα «δια τη πλάγιας» την συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του λόγου και του δικαιώματος της ενημέρωσης των πολιτών.
Πρόκειται για το γνωστό SLAPP (Strategic lawsuits against public participation , δηλαδή σε ελεύθερή μετάφραση Στρατηγικές Διώξεις Ενάντια στο Δικαίωμα της ενημέρωσης και Συμμετοχής του Κοινού. Ο όρος SLAPP αναφέρεται σε εμφανώς αβάσιμες μηνύσεις (ή αγωγές) που κατατίθενται από κάποιον « ισχυρό » φυσικό πρόσωπο ή επιχείρηση κυρίως ενάντια σε μη κυβερνητικούς οργανισμούς ή δημοσιογράφους, που εκφράζουν κριτική σχετικά με ζήτημα δημοσίου ενδιαφέροντος. Σκοπός τέτοιων μηνύσεων δεν είναι να ευοδωθεί η δικαστική διαμάχη , αλλά ο εκφοβισμός όσων ασκούν κριτική μέσω της ηθικής και οικονομικής εξουθένωσής τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα (και από την πρόσφατη ελληνική πραγματικότητα ) η άσκηση πολλαπλών αγωγών του ίδιου ενάγοντος κατά του ίδιου εναγόμενου δημοσιογράφου , ακόμα και πάνω την ιδία νομική βάση , ή και εσχάτως η καταχρηστική μήνυση ή εναγωγή δημοσιογράφου σε περιπτώσεις δημοσιεύσεων στο διαδίκτυο που ότι δεν είναι αρεστές και που μάλιστα χαρακτηρίζονται ως fake news.
Διαβάζουμε ότι στο ως άνω πλαίσιο έχει ξεκινήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρωτοβουλία προς αντιμετώπιση φαινομένου SLAPP (σε ευρωπαϊκό επίπεδο που εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για τη Δημοκρατία. Δεν μπορεί παρά να χαιρετίσει κανείς αυτήν την πρωτοβουλία ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι πληθαίνουν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής ¨Ένωσης
οι καταγγελίες για την ελλιπή πρόσβαση των Ελλήνων πολιτών στην πληροφορία, αφού μονο αυτή μπορεί να διασφαλίσει την ελεύθερη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και να ικανοποιήσει το αίτημα για διαφάνεια και συνέπεια, το οποίο προβάλλει επιτακτικότερο τη σημερινή εποχή, που η παραπληροφόρηση κυριαρχεί.
Και ας μην ξεχνάμε ότι ο καθένας μπορεί να εκφράζει ελεύθερα την γνώμη του μεν – με βάση όμως τις πληροφορίες που του επιτρέπεται να γνωρίζει δε .
Μεχρι τότε ας σημειωθεί ότι ήδη υφίστανται όρια κατά κακόβουλων διώξεων που θεσμικά τις θέτουν τόσο το αδίκημα της ψευδούς καταμήνυσης όσο και οι συναφείς αγωγές αποζημίωσης.
Ελευθέριος Λεβαντής
Δικηγόρος – Δημοσιολόγος
τ. Νομικος Σύμβουλος του Γ.Γ. της Περιφέρειας Αττικής Μιχάλη Κυριακίδη
