«Η κυβέρνηση δεν παρέχει ουσιαστικές και ρεαλιστικές λύσεις σε ένα πρόβλημα που επηρεάζει τόσο τους Δήμους όσο και τους πολίτες», επισημαίνει ο βουλευτής Ηλείας του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Κατρίνης, σχολιάζοντας τις απαντήσεις των υπουργών Εσωτερικών και Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών στην ερώτηση που είχε καταθέσει μαζί με άλλους βουλευτές, σχετικά με τη ρύθμιση των οφειλών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ο κ. Κατρίνης σχολίασε, ότι οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, οι οποίες περιλάμβαναν ρύθμιση έως 120 δόσεων, γενναίες εκπτώσεις στις προσαυξήσεις και δυνατότητα εφάπαξ καταβολής με πλήρη απαλλαγή από πρόστιμα, απορρίφθηκαν από την κυβέρνηση, η οποία επέλεξε μια περιορισμένη ρύθμιση σε έως 60 δόσεις για οφειλές μέχρι 10.000 και αναγκαστική υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης του ν. 4738/2020 για μεγαλύτερες οφειλές. Όπως τόνισε, η νομοθετική παρέμβαση που περιλαμβάνεται στα άρθρα 25 και 26 του ν. 5143/2024 είναι ανεπαρκής, καθώς δεν παρέχει ουσιαστική στήριξη ούτε στους πολίτες ούτε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ο κ. Κατρίνης καλεί τα αρμόδια υπουργεία να αναλάβουν την ευθύνη για την παροχή διαφάνειας και αποτελεσματικών εργαλείων που θα βοηθήσουν τους πολίτες και τους ΟΤΑ να ξεπεράσουν τις οικονομικές προκλήσεις, σημειώνοντας ότι «η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί θεμέλιο της κοινωνικής συνοχής και η στήριξή της με ουσιαστικά μέτρα είναι επιτακτική. Χωρίς άμεσες και αποτελεσματικές πρωτοβουλίες, οι Δήμοι θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα».
Σε συνέχεια της συζήτησης και ψήφισης του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2025, ο Βουλευτής Επικρατείας και Υπεύθυνος ΚΤΕ Εσωτερικών του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Παναγιώτης Δουδωνής, μαζί με τον Βουλευτή Κοζάνης και Υπεύθυνο ΚΤΕ Οικονομικών, Πάρι Κουκουλόπουλο, φέρνουν στο προσκήνιο το επίκαιρο επείγον ζήτημα της κατάρτισης των Προϋπολογισμών των Δήμων για το νέο έτος.
Με την Ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή, υπογραμμίζουν ότι «η ελλειμματική -κατά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ- δημοσιονομική εικόνα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως ψηφίστηκε στον Κρατικό Π/Υ του 2025, καθιστά αναγκαία την παροχή λεπτομερούς ενημέρωσης αναφορικά με την υφιστάμενη κατάσταση κατάρτισης των Δημοτικών Προϋπολογισμών για το 2025. Στην Εισηγητική Έκθεση του ψηφισθέντος Κρατικού Προϋπολογισμού, ο “Ενοποιημένος Προϋπολογισμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης” αποτυπώνεται με πρόβλεψη ελλείμματος 300 εκατομμυρίων ευρώ για το 2025. Ομοίως, με έλλειμμα 595 εκατ. έκλεισε το 2023, ενώ σε έλλειμμα 249 εκατ. ανέρχεται η κυβερνητική εκτίμηση για το 2024».
Επιπροσθέτως, σημειώνουν ότι «η ευθύνη, λοιπόν, ανήκει σε κάθε Δήμο να επιλύσει το “γόρδιο δεσμό” κατάρτισης ενός τουλάχιστον ισοσκελισμένου -εάν όχι πλεονασματικού- Π/Υ, υπό τα δεδομένα ενός άκρως ελλειμματικού αυτοδιοικητικού πλαισίου», ενώ υπενθυμίζουν πως από την 1η Ιανουαρίου οι Δήμοι χωρίς επικυρωμένο νέο Π/Υ μπορούν να προβαίνουν μόνο σε περιορισμένες κατηγορίες δαπανών.
Υπό αυτά τα δεδομένα, το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής θέτει δέκα στοχευμένα ερωτήματα στον Υπουργό Εσωτερικών και στον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, ζητώντας απαντήσεις για όλες τις παραμέτρους που συνθέτουν το ζήτημα.
Κατ΄ αρχάς, αναλυτική ενημέρωση για τον αριθμό των Δήμων που έχουν επικυρωμένο νέο Π/Υ 2025, αλλά και για το πλήθος των Δήμων που ακόμα βρίσκεται σε ενδιάμεσα στάδια των προβλεπόμενων διαδικασιών.
Επιπλέον, συγκεκριμένα επιμέρους στοιχεία για την αύξηση δημοτικών τελών, το δανεισμό των Δήμων, τη λήψη προκαταβολών από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ), αλλά και την “ανάμειξη” που διενεργείται τα τελευταία χρόνια ανάμεσα σε έσοδα και δαπάνες διαφορετικών κατηγοριών, για παράδειγμα στις ανταποδοτικές υπηρεσίες.
«Η Κυβέρνηση έχει κάποιο σχέδιο για να ανατραπεί η ελλειμματική δημοσιονομική εικόνα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Εάν ναι, ποιες ακριβώς δράσεις περιλαμβάνει και γιατί στον 6ο χρόνο διακυβέρνησής σας, το εν λόγω σχέδιο δεν έχει φέρει αποτελέσματα, αντιθέτως το έλλειμμα των εκατοντάδων εκατομμυρίων μονιμοποιείται και επαναλαμβάνεται σε κάθε Κρατικό Προϋπολογισμό που καταθέτετε προς ψήφιση στη Βουλή;», ρωτούν εμφατικά τους συναρμόδιους Υπουργούς.
Η ΕΡΩΤΗΣΗ
Στην ερώτηση προς τους υπουργούς Εσωτερικών, κ. Θ. Λιβάνιο και Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, κ. Κ. Χατζηδάκη, με τίτλο «Νέα βιώσιμη ρύθμιση των οφειλών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση», οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που την υπογράφουν (Τσίμαρης Ιωάννης-Δουδωνής Παναγιώτης-Κουκουλόπουλος Παρασκευάς (Πάρις)-Μπιάγκης Δημήτριος-Αποστολάκη Μιλένα-Γερουλάνος Παύλος-Κατρίνης Μιχάλης-Λιακούλη Ευαγγελία-Μουλκιώτης Γεώργιος-Πάνας Απόστολος-Σταρακά Χριστίνα), αναφέρουν :
«Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, με την παρούσα Ερώτηση, συνεχίζει τις διαδοχικές κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις για τις οφειλές των πολιτών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ήτοι για ένα από τα πιο κομβικά ζητήματα που “καίνε” τους Ο.Τ.Α. Α’ και Β’ βαθμού, τις Δ.Ε.Υ.Α. (Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης – Αποχέτευσης), αλλά και τους δημότες.
Ως γνωστόν, την 11η Μαρτίου καταθέσαμε την αριθμ. 3701/11.3.2024 Ερώτηση «Νέα βιώσιμη ρύθμιση των οφειλών προς Δήμους», με τα πολλαπλά υποερωτήματα της οποίας καλέσαμε την Κυβέρνηση να δώσει στο Κοινοβούλιο συγκεκριμένα στοιχεία ανά περιφερειακή ενότητα της Χώρας, α) για την υφιστάμενη κατάσταση των οφειλών ιδιωτών προς την Πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση, β) για τον απολογισμό εφαρμογής της τελευταίας ειδικής δυνατότητας ρύθμισης οφειλών προς Δήμους, διεκδικώντας ταυτόχρονα να γίνει αποδεκτή η πρόταση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής.
Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, κ. Χατζηδάκης, “ένιψε τας χείρας του” για το θέμα, απαντώντας ότι αρμόδιος να απαντήσει είναι ο Υπουργός Εσωτερικών. Ο αποκλειστικά -κατά τον κ. Χατζηδάκη- αρμόδιος κ. Λιβάνιος, όμως, ουδέποτε απάντησε στην Ερώτηση, η οποία παρέμεινε αναπάντητη.
Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι η Κυβέρνηση πεισματικά επιμένει να απορρίπτει την Τροπολογία που επανειλημμένως έχει καταθέσει ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης, μαζί με σύσσωμη την Κοινοβουλευτική μας Ομάδα, για μια βιώσιμη ρύθμιση οφειλών σε έως 120 μηνιαίες δόσεις, μεταξύ άλλων, και προς τους Δήμους.
Η πιο πρόσφατη κατάθεση -και απόρριψη εκ μέρους της Κυβέρνησης- της Τροπολογίας μας, έλαβε χώρα την 25η Σεπτεμβρίου 2024 (Τροπολογία αριθμ. πρωτ. 236/58/25.9.2024). Εκεί επισημαίναμε ότι « (…) η δύσκολη οικονομική συγκυρία στη Χώρα κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η πανδημία του covid-19 και η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός και η ακρίβεια που έχουν ακολουθήσει, διαμορφώνουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο για τους οφειλέτες, οι οποίοι βλέπουν τον οικονομικό τους προϋπολογισμό να ανατρέπεται πλήρως και ασφυκτιούν. Με δεδομένες, λοιπόν, τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, είναι αναγκαίο να δοθεί η δυνατότητα στους οφειλέτες να εντάξουν τις οφειλές τους προς (…) τους Δήμους σε μια γενναία ρύθμιση οφειλών 120 δόσεων». Για όσους είχαν ενταχθεί σε προηγούμενη ρύθμιση και την έχασαν, προτείναμε αναβίωση της παλιάς ρύθμισης οφειλών. Για όσους δεν είχαν ενταχθεί, μια νέα βιώσιμη ρύθμιση έως και 120 δόσεων, με προκαταβολή 5% επί των υφιστάμενων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους Δήμους. Είχαμε, επίσης, προβλέψει έκπτωση 40-85% επί των πρόσθετων τελών και προσαυξήσεων, ανάλογα με τον αριθμό των δόσεων εξόφλησης (όσο λιγότερες οι δόσεις τόσο μεγαλύτερη η έκπτωση). Ειδικά για την περίπτωση εφάπαξ καταβολής του συνόλου της οφειλής, να εκπίπτει το σύνολο των προσαυξήσεων και προστίμων. Βάσει της Τροπολογίας μας, η οφειλή χωρίζεται σε δύο μέρη, με το πρώτο να ανέρχεται στο 70% της οφειλής και το δεύτερο στο υπόλοιπο 30%. Σε ρύθμιση έως και 120 δόσεις υπάγεται το πρώτο μέρος, ενώ το δεύτερο παραμένει άτοκο. Εφόσον ο οφειλέτης ολοκληρώσει την αποπληρωμή του πρώτου, σύμφωνα με τους όρους που έχουν οριστεί, το δεύτερο μέρος που αντιστοιχεί στο 30%, διαγράφεται.
Απέναντι στις κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, η Κυβέρνηση με εντυπωσιακή καθυστέρηση επέλεξε τον Οκτώβριο να προχωρήσει σε μια ανεπαρκή και αναποτελεσματική νομοθετική παρέμβαση, που πλέον αποτελεί το άρθρο 25 του ν. 5143/2024 (Φ.Ε.Κ. Α’ 161). Είναι χαρακτηριστικό πως ο μέγιστος αριθμός δόσεων δύναται, υπό τις τιθέμενες προϋποθέσεις, να ανέλθει σε έως 60 δόσεις. Το περιεχόμενο των νέων διατάξεων και οι προϋποθέσεις που ορίζονται σε αυτές, συγκροτούν ένα νομικό πλαίσιο που εγείρει προβληματισμό, συγκρινόμενο ιδίως με προηγούμενες αντίστοιχες ειδικές ρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν κατά το παρελθόν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τεκμηριωμένη κριτική για την αναγκαιότητα διόρθωσης του εν λόγω άρθρου άσκησε το ανώτατο θεσμικό όργανο εκπροσώπησης της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.), κατά την ακρόαση Φορέων. Ειδικότερα, όπως αποτυπώθηκε στο έγγραφο Υπόμνημα που απέστειλε η Κ.Ε.Δ.Ε. την 7η Οκτωβρίου 2024, ζήτησε:
« Άρθρο 25 – Ρύθμιση οφειλών προς Δήμους: Προτείνουμε να μην υπάρχει διάκριση σε ευπαθείς ή μη ευπαθείς ομάδες, αλλά οριζόντια αναφορά σε όλους τους οφειλέτες, καθώς και να ενταχθούν στη ρύθμιση και οι υπό βεβαίωση οφειλές. Προτείνουμε, επιπλέον, την προσθήκη της παραγράφου 12 στο άρθρο 25 η οποία να ορίζει τα εξής: “Κατ’ εξαίρεση των παραπάνω και για κοινωνικούς λόγους για τα ΑμεΑ 67% και άνω (Απόφαση ΚΕΠΑ), με συνολικό οικογενειακό εισόδημα έως 40.000€ ή όριο ακίνητης περιουσίας έως 200.000€, την παροχή δυνατότητας της εξόφλησης έως των 100 δόσεων, επί του κεφαλαίου με απαλλαγή από τις προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Για εισοδήματα από 35.001€ έως 60.000€ ή όριο ακίνητης περιουσίας έως 250.000€, την παροχή δυνατότητας της εξόφλησης έως των 60 δόσεων, επί του κεφαλαίου με απαλλαγή από τις προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Κάθε δόση, πλην της τελευταίας, δεν μπορεί να είναι μικρότερη των πενήντα ευρώ (50) ευρώ. Στις περιπτώσεις μη καταβολής δυο (2) ή τριών (3) συνεχόμενων δόσεων ισχύει η παρ. 11”. (…) ».
Επιπλέον, η Κ.Ε.Δ.Ε. άσκησε κριτική και επί του άρθρου 26 «Εξωδικαστικός μηχανισμός για οφειλές προς Δήμους» του Νομοσχεδίου, επισημαίνοντας στο εν λόγω Υπόμνημα ότι «θεωρούμε ότι η παρακράτηση της ΑΑΔΕ είναι υπερβολική. Θα πρέπει επίσης να εξασφαλιστεί ότι σε περίπτωση χρεών δεν θα προχωράει η διαδικασία κατάσχεσης πρώτης κατοικίας του οφειλέτη».
Επιπρόσθετα, η Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Πολίτη», στο από 24 Οκτωβρίου 2024 Δελτίο Τύπου «Πρόβλεψη νέας δυνατότητας ρύθμισης σε έως 60 δόσεις οφειλών προς ΟΤΑ για ευάλωτους/μη ευάλωτους οφειλέτες – Προθεσμία έως 31.1.2025» υπογραμμίζει ότι «ειδικά για τους ευάλωτους οφειλέτες, ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει ότι προβλέπεται σημαντικά μικρότερος αριθμός δόσεων αποπληρωμής σε σχέση με προηγούμενες ευεργετικές ρυθμίσεις, ενώ σε ό,τι αφορά τους μη ευάλωτους οφειλέτες, η ρύθμιση δεν συνοδεύεται από άλλες διευκολύνσεις, όπως η δυνατότητα απαλλαγής από προσαυξήσεις, πρόστιμα και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής».
Δεδομένου ότι η προμνησθείσα Ερώτησή μας παρέμεινε αναπάντητη, ως εκ τούτου άγνωστο παραμένει το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών ιδιωτών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως Νομικών Προσώπων αυτής (εντός και εκτός Φορέων Γενικής Κυβέρνησης), όπως προς τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.).
Δεδομένου ότι η ενημέρωση της Εθνικής Αντιπροσωπείας για το ακριβές ύψος, τις γενεσιουργές αιτίες και την περιφερειακή κατανομή ανά την επικράτεια των οφειλών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι θεσμικώς αναγκαία για τη χάραξη αποτελεσματικής περιφερειακής πολιτικής στήριξης των τοπικών κοινωνιών και των Ο.Τ.Α.
Δεδομένου του περιεχομένου των άρθρων 25 και 26 του ν. 5143/2024, των διεκδικήσεων της Τοπική Αυτοδιοίκησης και της πρότασης που επανειλημμένως έχει καταθέσει το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής.
Δεδομένης της “ανάσας” αξιοπρέπειας που δικαιούνται οι μικρομεσαίοι και μη προνομιούχοι, οι οποίοι έχουν περιέλθει σε δυσχερή οικονομική κατάσταση, εξαιτίας της πολύπλευρης εκτόξευσης του κόστους διαβίωσης, όσον αφορά όχι μόνο τα βασικά είδη της καθημερινότητας, αλλά και τις ιλιγγιώδεις τιμές στέγασης, ιδιωτικών δαπανών υγείας και παιδείας.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
Ποια είναι η υφιστάμενη κατάσταση των οφειλών ιδιωτών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ανά περιφερειακή ενότητα της Χώρας;
Σε τι ύψος ανέρχονται συνολικά οι ληξιπρόθεσμες οφειλές φυσικών και νομικών προσώπων;
Σε τι ύψος ανέρχονται οι ανωτέρω οφειλές ανά σχετική υποκατηγορία (Κ.Α.Ε. Π/Υ) των ιδίων εσόδων;
Πόσες από αυτές είναι οφειλές προς Δήμους, πόσες προς Περιφέρειες και πόσες προς Νομικά Πρόσωπα αυτών (ανά κατηγορία Νομικών Προσώπων, σε κάθε περίπτωση με διακριτή μνεία των οφειλών προς Δ.Ε.Υ.Α.);
Πόσους Α.Φ.Μ. φυσικών προσώπων – οφειλετών αφορούν;
Πόσους Α.Φ.Μ. νομικών προσώπων – οφειλετών αφορούν;
Ποιος είναι ο απολογισμός εφαρμογής της προηγούμενης ειδικής δυνατότητας ρύθμισης οφειλών προς Δήμους του αρ. 90 του ν.5036/2023, ανά περιφερειακή ενότητα;
Σε τι ύψος ανέρχονται οι οφειλές που ρυθμίστηκαν για 1η φορά με αυτό το άρθρο;
Πόσες ρυθμίσεις οφειλών αναβίωσαν με χρήση αυτού του άρθρου;
Πόσοι Α.Φ.Μ. αξιοποίησαν το εν λόγω άρθρο;
Πόσες ρυθμίσεις των ανωτέρω (1) και (2) περιπτώσεων, απωλέσθηκαν ή κατέστησαν μη εξυπηρετούμενες;
Αντιστοίχως, ποιος είναι ο μέχρι στιγμής απολογισμός εφαρμογής του νέου άρθρου 25 του ν. 5143/2024, ανά περιφερειακή ενότητα;
Προτίθεστε να αποδεχτείτε, έστω και τώρα, την πρόταση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, κατά το περιεχόμενο που έχουμε καταθέσει επανειλημμένως, με πιο πρόσφατη την αριθμ. πρωτ. 236/58/25.9.2024 Τροπολογία μας;
Σκοπεύετε τουλάχιστον να βελτιώσετε το άρθρο 25 του ν. 5143/2024, λαμβάνοντας υπόψη προτάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;
Θα τροποποιήσετε το άρθρο 26 του ν.5143/2024, μειώνοντας το ποσοστό παρακράτησης από την Α.Α.Δ.Ε., όπως εύλογα πρότεινε η Κ.Ε.Δ.Ε. με το Υπόμνημά της;