Σ΄εξέλιξη 200 έργα διαχείρισης λυμάτων- Για άρδευση το νερό από τις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων *

Η συστηματική δουλειά που γίνεται στη Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποδίδει ουσιαστικό και μετρήσιμο έργο όχι μόνο στον κρίσιμο τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά και στην άλλη μεγάλη «πληγή» που παραλάβαμε το 2019 και αφορά στη διαχείριση των λυμάτων.
Πιο συγκεκριμένα το 2020 από τους 482 οικισμούς της χώρας με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων, μόλις οι 187 διέθεταν Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) και δίκτυα αποχέτευσης που ικανοποιούσαν τις απαιτήσεις της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας. Μετά από 4 χρόνια, το 2024 οι οικισμοί που βρίσκονταν σε συμμόρφωση με τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία έχουν αυξηθεί κατά 94 και πλέον ανέρχονται σε 281. Μία σημαντική πρόοδος που επήλθε χάρη στη συντονισμένη προσπάθεια της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, σε στενή και αγαστή συνεργασία με τις τοπικές αρχές.
Παράλληλα, προχωρούν τάχιστα οι διαδικασίες για τη συμμόρφωση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και των υπολοίπων 201 οικισμών. Ειδικότερα, εκτελούνται 96 έργα, άλλα 27 βρίσκονται σε διαγωνιστική διαδικασία και, τέλος, άλλα 12 έργα έχουν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και αναμένεται η δημοπράτησή τους τις επόμενες εβδομάδες.
Παράλληλα, είναι εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι προχωρούν απρόσκοπτα και τα 72 έργα Διαχείρισης Αστικών Λυμάτων που αφορούν επεκτάσεις δικτύων σε οικισμούς κυρίως κάτω των 2.000 κατοίκων, νέες ΕΕΛ, αναβαθμίσεις ΕΕΛ, διαχείριση λυματολάσπης κ.ά. Τα συγκεκριμένα έργα εκτελούνται με χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2026.
Οι νέες προκλήσεις από τη νέα οδηγία της Ε.Ε. για τη διαχείριση των αστικών λυμάτων
Παράλληλα προετοιμαζόμαστε για τη νέα Οδηγία της Ε.Ε. περί διαχείρισης των αστικών λυμάτων. Οι νέες απαιτήσεις και προκλήσεις της Οδηγίας ΕΕ/2024/3019 είναι απαιτητικές για τα κράτη μέλη και εστιάζονται σε θέματα όπως:
– Η επέκταση μέχρι το 2035, της υποχρέωσης επεξεργασίας λυμάτων σε μικρότερους οικισμούς με ισοδύναμο πληθυσμό άνω των 1.000 ι.κ., (από το προηγούμενο όριο των 2.000 κατοίκων).
– Η υποχρέωση οι ΕΕΛ άνω των 10.000 κατοίκων, να έχουν ως εκροή νερό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άρδευση.
– Η υποχρέωση εφαρμογής τεταρτοβάθμιας επεξεργασίας σε ΕΕΛ άνω των 150.000 κατοίκων για την αντιμετώπιση της συσσώρευσης μικρορύπων από ΕΕΛ που συνιστούν κίνδυνο για το περιβάλλον ή για την ανθρώπινη υγεία και θέσπιση της «ευθύνης του παραγωγού», για αυτό.
– Η επίτευξη ενεργειακής ουδετερότητας και η θέσπιση διαδικασιών για τη διενέργεια ελέγχων σχετικά με τη δυνατότητα ενεργειακής βελτίωσης των υποδομών στη διαχείριση των αστικών λυμάτων.
– Η κατάρτιση των Ολοκληρωμένων Σχέδιων Διαχείρισης Αστικών Λυμάτων και η παρακολούθηση της υλοποίησής τους που θα περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες επενδύσεις σε λύματα, ύδατα, αναβάθμιση εγκαταστάσεων, ενεργειακή ουδετερότητα και ψηφιακό μετασχηματισμό.
Όλες οι παραπάνω προκλήσεις είναι εξαιρετικά σημαντικές για το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και την ποιότητα ζωής των συμπολιτών μας. Απαιτούν σημαντικές επενδύσεις που ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ σε βάθος 10ετίας και απαιτούν φορείς που θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν τεχνικά, οικονομικά και διοικητικά, στην υλοποίηση και κυρίως στη λειτουργία αυτών των υποδομών. Δυστυχώς οι περισσότεροι φορείς δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτές τις προκλήσεις, συνεπώς η μεταρρύθμιση στον τομέα καθίσταται περισσότερο αναγκαία από ποτέ.
• Άρθρο του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, κ. Μανώλη Γραφάκου, για τη διαχείριση αστικών λυμάτων.