Η ορθή διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία της δημόσιας υγείας και του φυσικού περιβάλλοντος.
Η καύση αποβλήτων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ένα ξεπερασμένο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων και έρχεται σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και τις μεθόδους αντιμετώπισης των απορριμμάτων που ορίζει η Παγκόσμια Τράπεζα, έχει υψηλό περιβαλλοντικό κόστος, παράγει επικίνδυνη τέφρα, αποθαρρύνει την ανακύκλωση και επιβαρύνει κυρίως τις πιο ευάλωτες περιοχές. Η Ε.Ε δεν χρηματοδοτεί πλέον μονάδες, καθώς παραβιάζουν την αρχή «μη πρόκλησης σοβαρής βλάβης».
Η Κυβέρνηση, αγνοώντας αυτή την πραγματικότητα, έφερε μέσα στον Αύγουστο σε διαβούλευση, τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη δημιουργία μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων και αποφάσισε για έξι άδειες εργοστασίων εντός του 2025 – το ένα εντός της Αττικής. Ήδη με τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) του 2020, που εγκρίθηκε επίσης χωρίς κοινοβουλευτική συζήτηση, προέβλεψε τη «μεταβατική» καύση ακόμη και σύμμεικτων απορριμμάτων καθώς και την παράδοση της διαχείρισης σε ιδιώτες.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση αντί να απαντήσει γιατί έχασε 300 εκατ. ευρώ για έργα διαχείρισης απορριμμάτων, προσπαθεί να παρουσιάσει την καύση ως δήθεν συμβατή με την κυκλική οικονομία, επικαλούμενη παραδείγματα ευρωπαϊκών πόλεων, παραβλέποντας όμως την ελληνική πραγματικότητα στην οποία έχουμε χαμηλή ανακύκλωση (κάτω του 20%), ανενεργές μεταρρυθμίσεις όπως τα πλαστικά μιας χρήσης, καθυστερήσεις στη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και πλήρη απουσία ελεγκτικών μηχανισμών.
Επιπλέον, στη Μελέτη παρατηρούνται σκόπιμες ή μη ασάφειες και σοβαρά προβλήματα όπως : εκτροπή από την Ευρωπαϊκή ιεράρχηση Αποβλήτων, υπερτοπική συγκέντρωση αποβλήτων, απουσία θεσμικού και ελεγκτικού πλαισίου, περιβαλλοντική και υγειονομική επιβάρυνση ακόμα και σε περιοχές ήδη επιβαρυμένες ,oικονομική στρέβλωση με τριπλή επιβάρυνση των πολιτών ( Δημοτικά τέλη αποκομιδής, 150 με 200€ τον τόνο στα εργοστάσια για να περάσουν την πύλη gate-fees και επιδοτήσεις στο ρεύμα που θα παράγουν), πλήρης απουσία σχεδίου για ανακύκλωση/κομποστοποίηση, έλλειψη συναίνεσης των κοινωνιών, κίνδυνος δημιουργίας ενός νέου καρτέλ μετά τα καρτέλ των τροφίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Τη συγκεκριμένη κυβερνητική πολιτική που αγνοεί το δημόσιο συμφέρον και σχεδιάζει αποκλειστικά με γνώμονα την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, «έτρεξε» να φέρει στο Δημοτικό Συμβούλιο της 29/8/2025, η Δημοτική Αρχή Παλαιού Φαλήρου ενώ κάτω από τη πίεση ενστάσεων και διαμαρτυριών, η δημόσια διαβούλευση παρατάθηκε μέχρι 17/10/2025. Εισηγήθηκε την υπερψήφιση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη δημιουργία μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων, παρά το γεγονός ότι η ίδια η εισήγηση του Δημάρχου, έθετε σοβαρά αναπάντητα ερωτηματικά και ελλείψεις για την μελέτη. Η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου δυστυχώς, υπέκυψε στην κυβερνητική-κομματική πειθαρχία, αγνοώντας τη μεγάλη αντίδραση που υπάρχει από την Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες για την καύση των σκουπιδιών.
Η δημοτική παράταξη «ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ ΑΛΛΑΓΗ» καταψήφισε τη συγκεκριμένη εισήγηση στο Δημοτικό Συμβούλιο, αρνούμενη να γίνει συνένοχη στο σχεδιασμό του ΥΠΕΝ σε βάρος του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας και της επιβάρυνσης των πολιτών.
Αντί της καύσης, πρέπει να εφαρμοστεί ένα σύγχρονο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προτύπων και οδηγιών για βιώσιμες λύσεις με πολιτικές πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, με αποκεντρωμένη διαχείριση, κοινωνική συμμετοχή και σεβασμό στο Περιβάλλον και τη Δημόσια Υγεία. Χωρίς επιδότηση από τα χρήματα των φορολογούμενων πολιτών και αποτροπή της υπερτοπικής εκμετάλλευσης απορριμμάτων. Η ΔΕΗ να υπηρετεί τον ρόλο κοινής ωφέλειας και όχι τον μεσάζοντα των εργολαβικών εταιρειών.
Απαιτείται ένας ορθολογικός Εθνικός Σχεδιασμός με τη συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας και της Κοινωνίας των Πολιτών, μέσω δημόσιων διαβουλεύσεων.
Επιβάλλεται ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε αρμοδιότητες – πόρους και καθοριστικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων. Τα Τοπικά, Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια να μπορούν να εκφράζουν αποφασιστική γνώμη με δυνατότητα ελέγχου από αυτά και τους πολίτες.
* Άρθρο της Φωτεινής Κούβελα, δημοτική Σύμβουλος, επικεφαλής “ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ ΑΛΛΑΓΗ”
